Een dag vol indrukken

Na een heerlijk uitgebreid ontbijt kregen we een uitleg over het werk van Rabbijn Pinchas uit Donetsk.
Hij is, net als een groot deel van de Joodse gemeenschap gevlucht uit het door oorlog getroffen oosten van Oekraine en woont nu in Kiev.
Hiervandaan ondersteunt hij de gevluchte mensen die nu ook in Kiev wonen en ook degenen die in de omgeving van Donetsk zijn achtergebleven na de Russische inval in 2014.
Daarna hebben we een korte samenkomst met elkaar gehouden.
De bus bracht ons vervolgens naar Babi Yar. In september 1941 moesten alle Joodse inwoners van Kiev zich melden op die plaats en bezittingen, documenten en warme kleding meenemen. Het was destijds buiten de stad.
In de verwachting dat ze getransporteerd zouden worden, meldden de grote meerderheid zich daar. Vervolgens werden ze in lange rijen naar de rand van een ravijn geleid, ze moesten hun spullen afgeven en uiteindelijk zich uitkleden. Bij de ravijn werden ze doodgeschoten zodat de lichamen naar beneden vielen. Vervolgens werden deze afgedekt met een laag aarde en werden de volgende rij doodgeschoten. Op deze manier zijn er in een paar dagen meer dan 70.000 mensen vermoord.
Erg heftig om een holocaust-overlevende dit verhaal daar op die plaats te horen vertellen. Een vaak onbekend deel van de holocaust voor ons in het westen. Babi Yar staat symbool voor zo'n 2000 Babi Yars door heel Oekraïne.

In het Joods Agentschap, wat we daarna bezochten, kregen we een uiteenzetting van hun werk. Koen werkt veel samen met het Joods Agentschap om het mogelijk te maken dat Joden vanuit Oekraine naar Israel kunnen gaan. We ontmoetten daar ook een gezin dat op het punt staat om te vertrekken uit Oekraine.
Erg mooi om ook dit deel van het werk met eigen ogen te kunnen zien.
Na een lekkere lunch bij het Joods Agentschap, hadden we even tijd om op eigen gelegenheid een rondje te maken door het centrum van Kiev. Wij bezochten de grote Orthodoxe Kerk in het centrum. Mooi om zo'n Oosterse kerk van binnen te zien. Heel veel pracht en praal, de Heilig Grafkerk in Jeruzalem is er sober bij.

Na een rit van een kleine 2 uur kwamen we in Zytomir waar we in het restaurant van het Joodse weeshuis Alumi een lekkere kosjere maaltijd voorgeschoteld kregen. Dit weeshuis is gesticht door een orthodoxe rabbijn, die zelf ook even kwam kijken of alles naar wens was. Dat was zeker het geval.

Het laatste traject naar Vinnitsa was nog zo'n 1,5 uur rijden, zodat we om 22.15 na een lange dag konden inchecken in het gloednieuwe Fenix hotel, waar ons bed ons op stond te wachten.